Άρθρο των Neta Golan και Mohammed Khatib* που δημοσιεύτηκε στην Electronic Intifada στις 16 Οκτωβρίου 2007 Τον επόμενο μήνα οι ΗΠΑ σχεδιάζουν να φιλοξενήσουν μια περιφερειακή σύνοδο συνομιλιών για την ειρήνη στη Μέση Ανατολή, ή τουλάχιστον την ειρήνη μεταξύ Ισραήλ και Παλαιστινίων. Οι χειρισμοί, η λήψη αποφάσεων και οι διαπραγματεύσεις σχετικά με το τι θα τεθεί στο τραπέζι των συνομιλιών ξετυλίγονται εδώ και αρκετό καιρό. Αλλά οι λεπτομέρειες της υπό συζήτηση συμφωνίας παραμένουν ένα καλά φυλαγμένο μυστικό εκτός από τις διαρκείς διαρροές και τις πειραματικές ανακοινώσεις-φούσκες. Η αποκρυπτογράφηση αυτής της πληροφόρησης σε συνδυασμό με γεγονότα που λαμβάνουν χώρα στο έδαφος, μπορούν να διασαφηνίσουν την «επόμενη γενναιόδωρη προσφορά» του Ισραήλ.
Οι πολιτικοί χειρισμοί μπορούν να φανούν καλοί αν οι λεπτομέρειες παραμένουν θολές, αλλά όταν τεθούν υπό εξονυχιστικό έλεγχο γίνεται ολοφάνερο ότι η επερχόμενη ισραηλινή προσφορά δεν είναι και τόσο γενναιόδωρη. Όπως οι Συμφωνίες του Όσλο και η «αποχώρηση» από τη Γάζα, η ειρηνευτική διαδικασία που μαγειρεύεται τώρα συνιστά μια κίνηση εδραίωσης του ισραηλινού ελέγχου στο σύνολο της ιστορικής Παλαιστίνης και απομάκρυνσης ενός μεγάλου τμήματος του παλαιστινιακού πληθυσμού από τα χέρια του Ισραήλ. Ο διάβολος ελλοχεύει στις λεπτομέρειες που ακολουθούν.
Η συμφωνία στο τραπέζι προσφέρει στους Παλαιστινίους αυτό που ο πρόεδρος του Ισραήλ Σιμόν Πέρες αποκαλεί «το ισότιμο του 100% των εδαφών που κατελήφθησαν το 1967». Σύμφωνα με τον Πέρες, το Ισραήλ θα διατηρήσει τα μεγάλα πληθυσμιακά του κέντρα στη Δυτική Όχθη, γνωστά και ως εποικιστικά συγκροτήματα, τα οποία ο Πέρες ισχυρίζεται ότι αποτελούν μόνο το 5% της Δυτικής Όχθης. Ως αντάλλαγμα το Ισραήλ θα προσφέρει στους Παλαιστινίους ίσο μερίδιο εδαφών αλλού. Σύμφωνα με τον Πέρες, το Ισραήλ θα ανταλλάξει γη στο Ισραήλ που κατοικείται από Παλαιστινίους με ισραηλινή ιθαγένεια. Αυτό θα επιτρέψει στο Ισραήλ να απομακρύνει ένα τμήμα του παλαιστινιακού αραβικού πληθυσμού του, που θεωρείται από την πλειονότητα των εβραίων Ισραηλινών ως «δημογραφική απειλή» για τη φύση του εβραϊκού κράτους.
Όταν ισραηλινοί πολιτικοί όπως ο Πέρες κάνουν λόγο για διατήρηση του 5% της Δυτικής Όχθης, δεν περιλαμβάνουν την κατεχόμενη Ανατολική Ιερουσαλήμ. Το Ισραήλ προσάρτησε παράνομα και μονομερώς την Ανατολική Ιερουσαλήμ στα 1967-68. Συνεπώς οι ισραηλινές πηγές ισχυρίζονται ότι υπάρχουν 250.000 ισραηλινοί έποικοι στη Δυτική Όχθη, χωρίς να υπολογίζουν καθόλου τους επιπλέον 250.000 εποίκους στην κατεχόμενη Ανατολική Ιερουσαλήμ.
Τα εποικιστικά συγκροτήματα του Ισραήλ οικοδομούνται και αναδύονται ενώ διαβάζετε αυτές τις γραμμές. Εδώ και πολλά χρόνια το Ισραήλ δημιουργεί εποικιστικά συγκροτήματα σε στρατηγικά σημεία που θα κατατμήσουν τη Δυτική Όχθη σε αποκομμένες νησίδες, θα διατηρήσουν την ισραηλινή πρόσβαση στις υδάτινες πηγές της Δυτικής Όχθης και θα περικυκλώσουν και θα πνίξουν την Αραβική Ιερουσαλήμ. Η ντε φάκτο προσάρτηση αυτού του στρατηγικού 9,5% της γης της Δυτικής Όχθης πίσω από το τείχος-απαρτχάιντ του Ισραήλ έχει ήδη συντελεστεί. Η «ειρηνευτική» διαδικασία απλώς θα την επισημοποιήσει.
Τον Μάρτιο του 2006, το νεοσχηματισθέν κόμμα Καντίμα εξελέγη για να εφαρμόσει το «σχέδιο σύγκλισης» του Αριέλ Σαρόν. Σύμφωνα μ’ αυτό το σχέδιο, η μη στρατηγικοί εποικισμοί έξω από τα εποικιστικά συγκροτήματα θα διαλύονταν. Οι έποικοι αυτών θα μετεγκαθίσταντο στα «συγκροτήματα» όπισθεν του τείχους τα οποία ως αντάλλαγμα θα προσαρτούσε το Ισραήλ.
Στις 14 Απριλίου του 2004, ο πρόεδρος Μπους έγραψε στον τότε πρωθυπουργό Αριέλ Σαρόν, «υπό το φως της νέας πραγματικότητας στο έδαφος, συμπεριλαμβανομένων των ήδη υπαρκτών πληθυσμιακών κέντρων, δεν είναι ρεαλιστική η προσμονή ότι το αποτέλεσμα των διαπραγματεύσεων για το οριστικό καθεστώς θα είναι μια πλήρης και ολοκληρωτική επιστροφή στις γραμμές της εκεχειρίας του 1949…». Αυτή η επιστολή επικυρώθηκε στη συνέχεια τόσο από τη Βουλή των Αντιπροσώπων όσο και από το Κογκρέσο.
Το Ισραήλ το εξέλαβε αυτό ως πράσινο φως από τις ΗΠΑ για να διατηρήσει όσες περιοχές μπορεί να γεμίσει με εποίκους. Γι’ αυτό, παρά την απαίτηση του Οδικού Χάρτη το Ισραήλ να παγώσει την επέκταση των εποικισμών, το Ισραήλ επιτάχυνε τη δημιουργία των φερόμενων ως «υπαρκτών» εποικιστικών συγκροτημάτων σε στρατηγικά σημαίνουσες περιοχές.
Στην ίδια επιστολή προς τον Σαρόν, ο Μπους δήλωσε επίσης «φαίνεται ξεκάθαρο ότι ένα συμφωνηθέν, δίκαιο και ρεαλιστικό πλαίσιο επίλυσης στο ζήτημα της παλαιστινιακής προσφυγιάς, εντός οποιασδήποτε συμφωνίας οριστικού καθεστώτος, θα πρέπει να βρεθεί διαμέσω της ίδρυσης ενός παλαιστινιακού κράτους, και της εκεί εγκατάστασης των παλαιστινίων προσφύγων αντί στο Ισραήλ». Συνεπώς στην προσφορά που θα γίνει από το Ισραήλ, στους παλαιστίνιους πρόσφυγες θα επιτραπεί το δικαίωμα της επιστροφής, όχι στα σπίτια τους, αλλά σε μικρά, μη συνεχή τμήματα της αρχικής τους πατρίδας, διαχωρισμένης σε εδαφικά ασυνεχείς μονάδες, χωρίς καμία δυνατότητα διατήρησης μιας βιώσιμης οικονομίας και χωρίς κανέναν έλεγχο στο νερό, στην ενέργεια, ή σε άλλες αναγκαίες πηγές. Θα τους επιτραπεί να επιστρέψουν σ’ ένα κλουβί, την πόρτα του οποίου θα κουμαντάρει το Ισραήλ.
Τα ισραηλινά σχέδια, με τη στήριξη αυτών των αμερικανικών εγγυήσεων, δημιουργούν αβίωτες συνθήκες απαρτχάιντ για τους Παλαιστινίους. Αλλά οι Παλαιστίνιοι δεν πρόκειται καν να λάβουν μια τέτοια «γενναιόδωρη» προσφορά απαρτχάιντ τον Νοέμβρη.
Τώρα, που απομένουν λιγότεροι από δεκαέξι μήνες στην κυβέρνηση Μπους, ο Εχούντ Ολμέρτ δεν διαθέτει το πολιτικό βάρος να φέρει σε πέρας το μερίδιο του Ισραήλ στη συμφωνία. Ο ισραηλινός υπουργός Άμυνας Εχούντ Μπαράκ, πρόσφατα δήλωσε την αντίθεσή του σ’ αυτό που αποκάλεσε «απομάκρυνση από τις ισραηλινές αρχές που ορθώνονται εδώ και 40 χρόνια, απλώς για να κερδίσουν την εύνοια ενός αμερικανού προέδρου που αποσύρεται σ’ ένα χρόνο». Επομένως με την επιμονή της κυβέρνησης Ολμέρτ, οι στόχοι της περιφερειακής συνόδου συρρικνώθηκαν σε μια κοινή δήλωση που θα ορίζει τη βάση της μελλοντικής συμφωνίας. Ο Ολμέρτ απαιτεί η κοινή διακήρυξη να συμπεριλάβει μια αναφορά στην επιστολή Μπους του 2004 προς τον Σαρόν και στον Οδικό Χάρτη.
Ο δηλωθέντας στόχος της ισραηλινής υπουργού Εξωτερικών Τζίπι Λίβνι είναι να διακηρυχθεί ένα «μεταβατικό» παλαιστινιακό κράτος με «προσωρινά» σύνορα, μια εκδοχή που εμφανίζεται στη δεύτερη φάση του Οδικού Χάρτη. Όταν το Ισραήλ αποδέχτηκε τον Οδικό Χάρτη τον Μάρτιο του 2003 επισύναψε «14 επιφυλάξεις». Το Ισραήλ θεωρεί αυτές τις επιφυλάξεις συστατικό μέρος του Οδικού Χάρτη. Η 5η επιφύλαξη του Ισραήλ αναφέρει: «Το προσωρινό κράτος θα έχει προσωρινά σύνορα και ορισμένες πτυχές κυριαρχίας, θα είναι ολοκληρωτικά αφοπλισμένο … δεν θα διαθέτει εξουσία σύναψης αμυντικών συμμαχιών ή συμφωνιών στρατιωτικής συνεργασίας, και (θα διατηρηθεί) ο ισραηλινός έλεγχος εισόδου και εξόδου ανθρώπων και φορτίων, καθώς και του εναέριου χώρου του και του ηλεκτρομαγνητικού του φάσματος». Ένα τέτοιο κράτος θα συνθλίβονταν ανάμεσα στο διαχωριστικό τείχος, το «δημογραφικό σύνορο» του Ισραήλ, και την Κοιλάδα του Ιορδάνη, το «σύνορο ασφάλειας» με την Ιορδανία. Με την Κοιλάδα του Ιορδάνη να αποτελεί περίπου το 30% της Δυτικής Όχθης, σύμφωνα με αυτό το σενάριο το Ισραήλ θα διατηρούσε παραπάνω από το 40% της Δυτικής Όχθης. Αυτό το μεταβατικό παλαιστινιακό κράτος θα αποτελούνται από μια σειρά απομονωμένων θυλάκων (Μπαντουστάν) ή, όπως προτιμούσε να τα αποκαλεί ο πατέρας του σχεδίου Σαρόν, «καντονιών».
Κατά το παρελθόν οι Παλαιστίνιοι έχουν ασκήσει πιέσεις για να αφαιρεθεί από τον Οδικό Χάρτη αυτή την εκδοχή του προσωρινού κράτους, αφού η ιστορία της ισραηλινής κατοχής δείχνει ότι τα «προσωρινά μέτρα» είναι σχεδόν πάντα μόνιμα. Ωστόσο τώρα οι παλαιστίνιοι διαπραγματευτές αποδέχονται την πιθανότητα ενός προσωρινού κράτους υπό τον όρο ότι θα λάβουν διεθνείς εγγυήσεις ότι η τρίτη και τελική φάση του Οδικού Χάρτη, που περιλαμβάνει έναν οριστικό διακανονισμό, θα τεθεί σε εφαρμογή μέσα σε έξι μήνες. Το Ισραήλ δεν προτίθεται να αποδεχτεί αυτόν τον όρο.
Είναι αμφισβητήσιμο κατά πόσον ο πρόεδρος της Παλαιστινιακής Αρχής Μαχμούντ Αμπάς θα μπορέσει να αποδεχτεί αυτή την προσφορά χωρίς ένα χρονοδιάγραμμα για την οριστική επίλυση. Αλλά ίσως να μην προσδοκάται καν να δεχτεί. Γιατί, αν ο Αμπάς αρνηθεί μία ακόμη ισραηλινό-αμερικανική «γενναιόδωρη προσφορά», η απόρριψή του θα μπορούσε να παρουσιαστεί στον κόσμο ως μια επιπλέον απόδειξη ότι δεν υπάρχει Παλαιστίνιος «εταίρος για την ειρήνη». Το Ισραήλ τότε θα μπορούσε «δικαιολογημένα» να εφαρμόσει μονομερώς το σχέδιο σύγκλισης.
Η μονομερής «σύγκλιση» θα κάνει εφικτή τη δημιουργία μιας κατάστασης στη Δυτική Όχθη αντίστοιχης μ’ εκείνη που δημιούργησε η μονομερής «αποχώρηση» στη Γάζα. Οι κάτοικοι της Γάζας, το 70% των οποίων είναι πρόσφυγες από το σημερινό Ισραήλ, είναι αυτή τη στιγμή απομονωμένοι, λιμοκτονούντες και υπό καθολικό ισραηλινό αποκλεισμό, εδαφικό, εναέριο και θαλάσσιο.
Οι Ολμέρτ, Μπους, Μπλέρ και οι συνεργοί τους στο «Κουαρτέτο» έχουν ένα αχανές, εκλεπτυσμένο και δίχως σύνορα μηχανισμό Δημοσίων Σχέσεων που –μέσω της απεριόριστης πρόσβασης στα άκριτα μέσα ενημέρωσης- μπορεί να δώσει μια ελκυστική «ειρηνευτική στροφή» σε μια διαδικασία-απαρτχάιντ. Κατά τη διάρκεια της συνόδου του Νοεμβρίου θα διαβεβαιώνουν τον κόσμο για τη δέσμευσή τους σ’ ένα παλαιστινιακό κράτος (με τα απαραίτητα φωτογραφικά ενσταντανέ Αμπάς/Ολμέρτ/Μπους). Θα υποσχεθούν να διαθέσουν εκατομμύρια δολάρια στη χρηματοδότηση της «οικοδόμησης παλαιστινιακών θεσμών» και της ανθρωπιστικής βοήθειας και του εξοπλισμού των μονάδων για τη «διατήρηση της ειρήνης» μέσα στα θυλάκια. Τα αραβικά κράτη θα εξομαλύνουν τις σχέσεις τους με το Ισραήλ, ενισχύοντας τους «μετριοπαθείς» ολόκληρης της περιοχής, στρώνοντας έτσι την αραβική οδό ως προαπαιτούμενο για ένα αμερικανοκινούμενο χτύπημα στο Ιράν.
Εάν εμείς, η κοινότητα της ειρήνης και της δικαιοσύνης, κατορθώσουμε να εκθέσουμε αυτόν τον τελευταίο χειρισμό ως αυτό που πραγματικά είναι, το Ισραήλ θα μπορούσε για πρώτη φορά να εξαναγκαστεί σε δίκαιες διαπραγματεύσεις.
Για να συντελεστεί αυτό θα πρέπει να κινητοποιηθούμε άμεσα. Είναι χρέος μας να ενημερώσουμε τον υπόλοιπο κόσμο τι σημαίνουν στην πραγματικότητα αυτές οι συνομιλίες και τι αλήθεια συμβαίνει.
Χρειάστηκαν πολλοί μήνες, αν όχι χρόνια για να αποκαλυφθεί η επαχθής αλήθεια που κρυβόταν πίσω από την πρώτη «γενναιόδωρη προσφορά». Ας μην κάνουμε και πάλι το ίδιο λάθος.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου