Όταν συμφώνησα να συμμετάσχω στο Φεστιβάλ Βιβλίου του Τουρίνο, όπου έχω ξαναπάρει μέρος, δεν είχα ιδέα ότι ο «επίτιμος καλεσμένος» ήταν το Ισραήλ και η 60ή του επέτειος. Αλλά αυτή είναι επίσης η 60ή επέτειος αυτού που οι Παλαιστίνιοι αποκαλούν «Νάκμπα» η καταστροφή που ενέσκηψε πάνω τους το ίδιο έτος, όταν εκδιώχθηκαν από τα χωριά τους, ορισμένοι δολοφονήθηκαν και γυναίκες βιάστηκαν από εποίκους. Αυτά τα γεγονότα δεν τίθενται πλέον υπό αμφισβήτηση. Συνεπώς, γιατί το Φεστιβάλ Βιβλίου του Τουρίνο δεν προσκάλεσε ισάριθμους Παλαιστινίους; 30 ισραηλινοί συγγραφείς και 30 παλαιστίνιοι συγγραφείς (και σας ορκίζομαι ότι υπάρχουν και είναι εξαίρετοι ποιητές και μυθιστοριογράφοι) ενδεχομένως να θεωρούνταν μια θετική και ειρηνική χειρονομία και πιθανά να λάμβανε χώρα ένας θετικός διάλογος. Μια λογοτεχνική εκδοχή της Ορχήστρας Diwan του Ντάνιελ Μπάρενμποϊμ, κατά το ήμισυ ισραηλινή και κατά το ήμισυ παλαιστινιακή.
Μία τέτοιου είδους πρωτοβουλία θα έφερνε κοντά τον κόσμο, αλλά όχι. Οι κομισάριοι του πολιτισμού ξέρουν καλύτερα. Έχω συζητήσει έντονα με ορισμένους από τους ισραηλινούς συγγραφείς που επισκέπτονται το φεστιβάλ υπό άλλες περιστάσεις και θα το επαναλάμβανα με χαρά εάν οι συνθήκες ήταν διαφορετικές. Αυτό που αποφάσισαν να κάνουν συνιστά κακόβουλη πρόκληση.
Φαίνεται ότι ο πολιτισμός προσδένεται ολοένα και περισσότερο στα πολιτικά προτάγματα του πλέγματος ΗΠΑ/ΕΕ. Η Δύση είναι τυφλή μπροστά στα δεινά των Παλαιστινίων. Ο ισραηλινός πόλεμος στον Λίβανο, οι καθημερινές αναφορές από το γκέτο της Γάζας δεν συγκινούν την επίσημη Ευρώπη. Στη Γαλλία, το ξέρουμε, είναι σχεδόν αδύνατο να ασκήσεις κριτική στο Ισραήλ. Στη Γερμανία επίσης, για ιδιαίτερους λόγους. Θα ήταν λυπηρό να ακολουθήσει και η Ιταλία τον ίδιο δρόμο. Πόσες φορές θα πρέπει να τονίσουμε ότι η κριτική για τις αποικιοκρατικές πολιτικές πρακτικές του Ισραήλ δεν είναι αντισημιτισμός; Το να αποδέχεσαι κάτι τέτοιο σημαίνει ότι γίνεσαι πρόθυμα θύμα του εκβιασμού που χρησιμοποιεί το ισραηλινό κατεστημένο για να κατασιγάσει την κριτική που του ασκείται. Υπάρχουν ορισμένοι γενναίοι επικριτές όπως οι Aharon Shabtai, Amira Hass, Yitzhak Laor και άλλοι που δεν θα επιτρέψουν να χαθεί η φωνή τους μ’ αυτόν τον τρόπο. Ο Shabtai αρνήθηκε να λάβει μέρος σ’ αυτό το φεστιβάλ. Πώς θα μπορούσα εγώ να πράξω διαφορετικά;
Ένα πράγμα είναι να υποστηρίζει κανείς το δικαίωμα ύπαρξης του Ισραήλ, το οποίο κάνω και πάντοτε έκανα. Αλλά από ‘κεί μέχρι του σημείου να λες ότι αυτό το δικαίωμα σημαίνει ότι το Ισραήλ έχει υπογράψει λευκή επιταγή για να κάνει ό,τι θέλει σ’ εκείνους που εκδίωξε και στους οποίους συμπεριφέρεται απάνθρωπα είναι απαράδεκτο. Προσωπικά τάσσομαι υπέρ ενός ενιαίου Ισραήλ/Παλαιστίνης στο οποίο όλοι οι πολίτες θα είναι ίσοι. Μου είπαν ότι αυτό είναι ουτοπικό. Μπορεί να είναι, αλλά αποτελεί τη μοναδική μακρόπνοη λύση. Λόγω του θέματος των μυθιστορημάτων μου, συχνά με ρωτούν (τελευταία στο Μάντισον του Γουισκόνσιν) αν είναι εφικτό να αναβιώσουν οι καλύτερες στιγμές της al-Andalus και της Σικελίας όταν τρεις πολιτισμοί συμβίωναν επί μακρόν. Η απάντησή μου είναι κοινή: ο μοναδικός τόπος όπου θα μπορούσαν σήμερα να αναβιώσουν είναι σε Ισραήλ/Παλαιστίνη.
Ζούμε σ’ έναν κόσμο με διπλά μέτρα και σταθμά, αλλά δεν είναι απαραίτητο να τα αποδεχόμαστε. Συμβαίνει καμιά φορά άτομα και ομάδες που έχουν πληγεί να επιστρέφουν το πλήγμα. Αλλά το πρώτο δεν δικαιολογεί το δεύτερο. Ήταν οι ευρωπαίοι αντισημίτες που ανέχτηκαν τη γενοκτονία των Εβραίων του δευτέρου παγκοσμίου πολέμου, της οποίας οι Παλαιστίνιοι έχουν μετατραπεί πλέον σε έμμεσα θύματα. Πολλοί Ισραηλινοί έχουν επίγνωση αυτού του γεγονότος, αλλά προτιμούν να μην το σκέφτονται. Πολλοί Ευρωπαίοι αντιμετωπίζουν σήμερα τους Παλαιστινίους και τους Μουσουλμάνους με τον ίδιο τρόπο που κάποτε αντιμετώπιζαν τους Εβραίους. Αυτή είναι η ορατή ειρωνεία στα σχόλια στον Τύπο και στην τηλεοπτική κάλυψη σχεδόν σε κάθε ευρωπαϊκή χώρα. Είναι θλιβερό που η γραφειοκρατία του Φεστιβάλ Βιβλίου του Τουρίνο αποφάσισε να υποκύψει στις νέες προκαταλήψεις που σαρώνουν την ήπειρο. Ας ελπίσουμε ότι το παράδειγμά της δεν θα το ακολουθήσουν και αλλού.
Βιβλία του Tariq Ali στα ελληνικά από την ΑΓΡΑ
Μπορείτε να επικοινωνήσετε μαζί του στο: tariq.ali3@btinternet.com
Η ιστοσελίδα του στο: http://www.tariqali.org/
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου