Τετάρτη 27 Ιουνίου 2007

Διαίρει και βασίλευε, με τον ισραηλινό τρόπο

Οι περισσότεροι αναλυτές υποθέτουν ότι το μποϊκοτάζ που επιβλήθηκε από τις ΗΠΑ και το Ισραήλ στην παλαιστινιακή κυβέρνηση είχε στόχο την ανατροπή της τελευταίας και την αλλαγή του καθεστώτος. Αν όμως δεν ήταν αυτοί οι πραγματικοί στόχοι, τότε ποιοι ήταν;

(επιλεγμένα σημεία από το πολυσέλιδο άρθρο του Cook)

Διαίρει και βασίλευε, με τον ισραηλινό τρόπο

Του Jonathan Cook,

Από: The Electronic Intifada,

26 Ιουνίου 2007

Πίστευε πραγματικά η Φατάχ ότι μπορούσε να κάνει πραξικόπημα στη Γάζα, δεδομένης της έκδηλης έλλειψης ισχύος των εκεί δυνάμεών της, ή η φήμη δεν ήταν παρά μια αμερικανοισραηλινή σπίθα, σχεδιασμένη να μειώσει την πίστη της Χαμάς στη Φατάχ και να καταδικάσει την κυβέρνηση συνεργασίας; Έλπιζαν πράγματι ο Αμπάς και ο Νταχλάν να ανατρέψουν τη Χαμάς ή ήταν χρήσιμοι ηλίθιοι, αναγκαίοι στις ΗΠΑ και το Ισραήλ; Αυτά είναι ερωτήματα που ενδεχομένως απαντηθούν από τους ιστορικούς.

Αλλά με το αποτύπωμα σε κάθε σκέλος αυτού του επεισοδίου του Έλιοτ Άμπραμς, ενός από τους πιο μακρόβιους νεοσυντηρητικούς στην κυβέρνηση Μπους, μπορούμε να υποθέσουμε ότι αυτό που η Ουάσιγκτον και το Ισραήλ σχεδιάζουν για την Παλαιστίνη απηχεί σε μεγάλο βαθμό αυτό που εκτυλίχθηκε στο Ιράκ.

Μηχανεύοντας την καταστροφή της κυβέρνησης συνεργασίας, το Ισραήλ και οι ΗΠΑ διασφάλισαν ότι δεν υπάρχει ο κίνδυνος της ανάδυσης μιας νέας παλαιστινιακής συναίνεσης, η οποία θα μπορούσε να στριμώξει το Ισραήλ σε ειρηνευτικές συνομιλίες. Μια κυβέρνηση ενότητας θα μπορούσε να είχε βρει μια φόρμουλα προφέροντας στο Ισραήλ:

- περιορισμένη αναγνώριση στα σύνορα προ του 1967, με αντάλλαγμα την αναγνώριση ενός παλαιστινιακού κράτους και την εδαφική ακεραιότητα της Δυτικής Όχθης και της Γάζας

- μια μακρόπνοη εκεχειρία σε αντάλλαγμα για τον τερματισμό εκ μέρους του Ισραήλ της εκστρατείας διαρκούς βίας και παραβιάσεων της παλαιστινιακής κυριαρχίας

- και μια δέσμευση να τηρηθούν οι προηγούμενες συμφωνίες σε αντάλλαγμα για τη συμμόρφωση του Ισραήλ με τα ψηφίσματα του ΟΗΕ και την αποδοχή μιας δίκαιης λύσης για τους παλαιστίνιους πρόσφυγες

Ύστερα από δεκαετίες αμφισβήτησης και κακόβουλων επικρίσεων μεταξύ Φατάχ και Χαμάς, το ενδεχόμενο εύρεσης κοινού εδάφους ώστε να υποβάλουν μια τέτοια πρόταση θα ήταν πράγματι μηδαμινό. Αλλά τώρα είναι ανύπαρκτο.

Είναι ακριβώς όπως το θέλει το Ισραήλ, επειδή δεν αποκομίζει κανένα όφελος από τις ουσιαστικές ειρηνευτικές συνομιλίες με τους Παλαιστινίους ή από μια οριστική συμφωνία. Θέλει μόνο να επιβάλει λύσεις που εξυπηρετούν τα ισραηλινά συμφέροντα, που εξασφαλίζουν τη μέγιστη δυνατή εδαφική έκταση για ένα αποκλειστικά εβραϊκό κράτος και αφήνουν τους Παλαιστινίους τόσο αδύναμους και διασπασμένους που δεν θα μπορέσουν ποτέ να αποτελέσουν πραγματική απειλή για τα κελεύσματα του Ισραήλ.

Αντ’ αυτού η πενιχρή εξουσία της Χαμάς στο κρατητήριο που ονομάζεται Γάζα και η μπάσταρδη διακυβέρνηση της Φατάχ στα γκέτο που αποκαλούνται Δυτική Όχθη προσφέρουν ένα πιο ικανοποιητικό μοντέλο για το Ισραήλ και τις ΗΠΑ – και ένα παρόμοιο μ’ εκείνο του Ιράκ. Μια μορφή διαίρει και βασίλευε του σερίφη στην Άγρια Δύση.

Ακριβώς όπως και στο Ιράκ, το Ισραήλ και οι ΗΠΑ έχουν διασφαλίσει ότι κανένας παλαιστίνιος ηγέτης δεν θα αναδειχθεί για να αντικαταστήσει τον Γιάσερ Αραφάτ.

Ακριβώς όπως και στο Ιράκ, ενθαρρύνουν τον εμφύλιο πόλεμο ως εναλλακτική στην αντίσταση στην κατοχή, τη στιγμή που οι παλαιστινιακοί πόροι –εδάφη, όχι πετρέλαιο- καταληστεύονται. Ακριβώς όπως και στο Ιράκ, προκαλούν έναν μόνιμο και μη αναστρέψιμο διχασμό, στην προκειμένη περίπτωση ανάμεσα στη Δυτική Όχθη και τη Γάζα, για να δημιουργήσουν πιο εύκολα διαχειριζόμενα γκέτο. Και ακριβώς όπως στο Ιράκ, η πιο πιθανή αντίδραση είναι ακόμη μεγαλύτερος εξτρεμισμός εκ μέρους των Παλαιστινίων που θα υποβαθμίσει την υπόθεσή τους στα μάτια της διεθνούς κοινότητας.

Που θα οδηγήσει αυτό τους Παλαιστινίους;

Το Ισραήλ ήδη κινεί τα νήματα της Φατάχ με νέα ειδημοσύνη μετά τη γελοιοποίησή της στη Γάζα. Ο Αμπάς αυτή τη στιγμή συλλέγει την απλοχεριά του Ισραήλ προς το αχρείο καθεστώς του στη Δυτική Όχθη, συμπεριλαμβανομένης της απόφασης ξεπαγώματος ενός σημαντικού τμήματος των προερχόμενων από δασμούς 700 εκατομμυρίων δολαρίων που χρωστάει στους Παλαιστινίους (συμπεριλαμβανομένων εκείνων που βρίσκονται στη Γάζα φυσικά) και κατακρατούνταν για χρόνια από το Ισραήλ. Το τίμημα, σύμφωνα με τα ισραηλινά μέσα ενημέρωσης, ήταν η δέσμευση του Αμπάς να μην σκεφτεί να ξανασυμμετάσχει σε ενωτική κυβέρνηση με τη Χαμάς.

Ο στόχος θα είναι να οξυνθούν οι εντάσεις μεταξύ Χαμάς και Φατάχ σε οριακό σημείο στη Δυτική Όχθη, αλλά διασφαλίζοντας ότι η Φατάχ θα νικήσει εκεί. Η Φατάχ είναι ήδη στρατιωτικά πιο ισχυρή και με το γενναιόδωρο πατρονάρισμα του Ισραήλ και των ΗΠΑ –με όπλα και εκπαίδευση και πιθανά με την επιστροφή της Ταξιαρχίας Μπάντρ που βρίσκεται αυτή τη στιγμή στην Ιορδανία- θα πρέπει να μπορεί να κατατροπώσει τη Χαμάς. Η μεταβολή του καθεστώτος ανάμεσα στη Γάζα και τη Δυτική Όχθη, που το Ισραήλ επιθυμούσε εδώ και καιρό, θα έχει ολοκληρωθεί.

Ο παλαιστινιακός λαός έχει ήδη κατατμηθεί σε πολλαπλές κατηγορίες. Υπάρχουν οι Παλαιστίνιοι υπό κατοχή, εκείνοι που ζουν ως πολίτες δεύτερης κατηγορίας στο Ισραήλ, εκείνοι που επιτρέπεται να παραμείνουν «κάτοικοι» της Ιερουσαλήμ, και εκείνοι που έχουν διασκορπιστεί σε καταυλισμούς κατά μήκος της Μέσης Ανατολής. Ακόμη και μέσα σ’ αυτές τις κατατμήσεις, υπάρχει πληθώρα υποκατηγοριών: πρόσφυγες και μη-πρόσφυγες, πρόσφυγες που θεωρούνται πολίτες του κράτους φιλοξενίας και εκείνοι που αποκλείονται, Παλαιστίνιοι υπό κατοχή που ζουν υπό την εξουσία της Παλαιστινιακής Αρχής και εκείνοι που ζουν υπό την εξουσία της στρατιωτικής κυβέρνησης του Ισραήλ, και ούτω καθεξής.

Τώρα, το Ισραήλ κατάφερε πιθανά την πιο σημαντική κατάτμηση απ’ όλες: τον ολοκληρωτικό και μη αναστρέψιμο διαχωρισμό της Γάζας και της Δυτικής Όχθης. Αυτό που ισχύει για τη μία, δεν θα επαληθεύεται πια στην άλλη. Η κάθε μία θα είναι μια ξεχωριστή οντότητα, οι μοίρα τους δεν θα είναι πια κοινή. Η μία θα είναι, όπως αρέσει στους Ισραηλινούς να την αποκαλούν, Χαμαστάν και η άλλη Φαταχώρα, με διαφορετικές κυβερνήσεις και διαφορετική αντιμετώπιση από το Ισραήλ και τη διεθνή κοινότητα.

Οι λόγοι για τους οποίους το Ισραήλ προκρίνει αυτόν το διακανονισμό είναι πολυποίκιλοι.

Πρώτον, η Γάζα μπορεί τώρα να διαγραφεί από τη διεθνή κοινότητα. Τα ισραηλινά μέσα ενημέρωσης έχουν πλέον κατακλυστεί από πατροναριστικά σχόλια του πολιτικού κατεστημένου και του κατεστημένου ασφαλείας σχετικά με το πώς θα βοηθήσουν την αποτροπή μιας ανθρωπιστικής κρίσης στη Γάζα, συμπεριλαμβανομένης της πιθανότητας αεροδιακομιδής βοήθειας πάνω από τον «φράκτη ασφαλείας» της Γάζας, σαν να επρόκειτο για το Πακιστάν μετά από σεισμό. Από προηγούμενη εμπειρία και λόγω των απειλητικών βρυχηθμών του νέου υπουργού Άμυνας του Ισραήλ, Εχούντ Μπαράκ, αυτά τα πακέτα τροφίμων θα μετατραπούν σύντομα σε βόμβες αν η Γάζα δεν κάτσει ήσυχη.

Όπως έχουν πει ισραηλινοί και αμερικανοί αξιωματούχοι, υπάρχει μια νέα «καθαρότητα» στην κατάσταση. Σ’ ένα Χαμαστάν, οι ένοπλοι της Γάζας και οι πολίτες μπορούν εύκολα να στοχοποιηθούν από το Ισραήλ με ελάχιστες διακρίσεις και χωρίς κατακραυγές από τη διεθνή κοινότητα. Το Ισραήλ ελπίζει ότι οι Παλαιστίνιοι της Δυτικής Όχθης θα λάβουν το μήνυμα της Γάζας, όταν θα αποφασίζουν σε ποιον θα παράσχουν την υποστήριξή τους, τη Φατάχ ή τη Χαμάς.

Δεύτερον, κατά τη συνάντησή τους την περασμένη εβδομάδα, ο Ολμέρτ και ο Μπους αναβίωσαν τη συζήτηση ενός παλαιστινιακού κράτους. Σύμφωνα με τον Ολμέρτ, ο Μπους «θέλει να υλοποιήσει, ενόσω είναι στην κυβέρνηση, το όνειρο της δημιουργίας ενός παλαιστινιακού κράτους». Και οι δύο θέλουν ραγδαία πρόοδο, ένα αδιαμφισβήτητο σημάδι ότι μαγειρεύεται σκάνδαλο. Φυσικά γνωρίζουν ότι πλέον δεν τους ασκείται καμία πίεση να δημιουργήσουν ένα ενιαίο βιώσιμο παλαιστινιακό κράτος στη Δυτική Όχθη και τη Γάζα που υποσχέθηκε κάποτε ο πρόεδρος Μπους. Ένας Αμπάς στις επάλξεις δεν θα ζητάει να περιληφθεί η Γάζα στο φέουδο των γκέτο του.

Τρίτον, ο διαχωρισμός της Γάζας από τη Δυτική Όχθη μπορεί να χρησιμοποιηθεί για να αναζωογονηθεί το σχέδιο σύγκλισης του Ολμέρτ, αν μπορέσει να το ντύσει διαφορετικά. Η σύγκλιση -που απαιτούσε μια εξαιρετικά περιορισμένης κλίμακας αποχώρηση από εκείνες τις περιοχές της Δυτικής Όχθης που είναι πυκνοκατοικημένες από Παλαιστινίους, ενώ το Ισραήλ προσαρτούσε την πλειονότητα των παράνομων αποικιών του και κρατούσε την Κοιλάδα του Ιορδάνη- εγκαταλείφθηκε επίσημα το περασμένο καλοκαίρι μετά τη γελοιοποίηση του Ισραήλ από τη Χεζμπολάχ.

Γιατί να θέλει να αναζωογονήσει τη σύγκλιση; Επειδή αποτελεί κλειδί για να διασφαλίσει το Ισραήλ το εκτενές εβραϊκό κράτος φρούριο, που αποτελεί τη μοναδική σίγουρη προστασία από τη ραγδαία δημογραφική ανάπτυξη των Παλαιστινίων, που σύντομα θα ξεπεράσουν αριθμητικά τους Εβραίους στους Αγίους Τόπους, και από τους φόβους του Ισραήλ ότι μπορεί τότε να το συγκρίνουν με το απαρτχάιντ της Νοτίου Αφρικής.

Αν η κατοχή συνεχιστεί απαράλλαχτη, προειδοποιεί εδώ και καιρό το κατεστημένο της ισραηλινής ασφάλειας, οι Παλαιστίνιοι τελικά θα αφυπνιστούν στη μοναδική πρακτική διέξοδο: να διαλύσουν την Παλαιστινιακή Αρχή, το έξυπνο κόλπο του Ισραήλ για να καταστήσει την παλαιστινιακή ηγεσία υπεύθυνη για την καταπίεση της παλαιστινιακής αντίστασης στην κατοχή, αναγκάζοντας έτσι το Ισραήλ να παραλάβει το λογαριασμό της κατοχής αντί της Ευρώπης. Το επόμενο στάδιο θα ήταν ένας αγώνας ενάντια στο απαρτχάιντ για ένα κράτος στην ιστορική Παλαιστίνη.

Γι’ αυτό το λόγο ο δημογραφικός διαχωρισμός από τους Παλαιστινίους ήταν η λογική βάση κάθε μεγάλης ισραηλινής πολιτικής πρωτοβουλίας από το Όσλο και μετά. Η σύγκλιση απαιτεί να μη χαθεί ο έλεγχος του Ισραήλ πάνω στις ζωές των Παλαιστινίων, που διασφαλίζεται με όλα τα, κάθε άλλο παρά ολοκληρωμένα, τείχη, εποικισμούς, παρακαμπτήριες οδούς, αλλά μόνο να αναδομηθεί η κατοχή τους ως κρατική οντότητα.

Η μεγαλύτερη αντίρρηση μέσα στο Ισραήλ στο σχέδιο του Ολμέρτ –καθώς και στη σχετιζόμενη αποχώρηση από τη Γάζα- ήταν η ανησυχία ότι μόλις ο στρατός αποσυρθεί μονομερώς από τα παλαιστινιακά γκέτο, οι Παλαιστίνιοι θα ήταν ελεύθεροι να εξαπολύουν τρομοκρατικές επιθέσεις, συμπεριλαμβανομένης της εξαπόλυσης ρουκετών μέσα από τις φυλακές τους στο Ισραήλ. Οι περισσότεροι Ισραηλινοί φυσικά, ουδέποτε αναλογίζονται τον ρόλο της κατοχής στην πρόκληση τέτοιων επιθέσεων.

Αλλά ο Ολμέρτ μπορεί να πιστεύει ότι βρήκε ένα τρόπο να σιγήσει την εγχώρια κριτική. Για πρώτη φορά φαίνεται ικανός να εμπλέξει τους άραβες γείτονές του στην εγκαθίδρυση ενός παλαιστινιακού «κράτους». Καθώς ξεκινούσε για τη σύνοδο του Σαρμ ελ-Σεΐκ με την Αίγυπτο, την Ιορδανία και τον Αμπάς αυτή τη βδομάδα, ο Ολμέρτ είπε ότι ήθελε να «εργαστούν από κοινού για τη δημιουργία μιας πλατφόρμας που μπορεί να οδηγήσει σε μια νέα αρχή μεταξύ ημών και των Παλαιστινίων».

Εννοούσε συνεργασία; Μια πηγή από το γραφείο του πρωθυπουργού εξήγησε στην Jerusalem Post για ποιο λόγο συναντιόνταν τα τρία έθνη και ο Αμπάς. «Αυτά είναι τα τέσσερα μέρη που επηρεάζονται απευθείας απ’ αυτό που συμβαίνει ακριβώς αυτή τη στιγμή και αυτό που χρειάζεται είναι ένα διαφορετικό επίπεδο συνεργασίας μεταξύ τους». Ένας άλλος εκπρόσωπος θρήνησε τη μέχρι στιγμής αποτυχία να προσδεθούν και οι Σαουδάραβες στο πλάνο.

Αυτό φαίνεται να σηματοδοτεί μια κατακλυσμική μεταστροφή στον ισραηλινό τρόπο σκέψης. Μέχρι τώρα το Τελ Αβίβ θεωρούσε τους Παλαιστίνιους ως ένα εγχώριο πρόβλημα, σε τελική ανάλυση βρίσκονται πάνω σε γη που δικαιωματικά, τουλάχιστον αν πιστέψουμε στη Βίβλο, ανήκει στους Εβραίους. Γι’ αυτό το λόγο αποτράπηκε σθεναρά κάθε προσπάθεια διεθνοποίησης της σύγκρουσης.

Αλλά τώρα το γραφείο του ισραηλινού πρωθυπουργού μιλάει ανοικτά για πιο άμεση εμπλοκή του αραβικού κόσμου, όχι μόνο στο συνήθη ρόλο του διαμεσολαβητή με τους Παλαιστινίους, ούτε καν απλώς στην διασφάλιση των συνόρων από το λαθρεμπόριο, αλλά επίσης στην αστυνόμευση των εδαφών. Το Ισραήλ ελπίζει ότι ειδικά η Αίγυπτος, ανησυχεί στον ίδιο βαθμό με το Τελ Αβίβ με την ανάδυση ενός Χαμαστάν στα σύνορά της και μπορεί να δελεαστεί να χρησιμοποιήσει τις ίδιες καταπιεστικές πολιτικές εναντίον των Ισλαμιστών της Γάζας μ’ εκείνες που χρησιμοποιεί εναντίον των δικών της Ισλαμιστών.

Κατά παρόμοιο τρόπο, ο κύριος πολιτικός αντίπαλος του Ολμέρτ, ο Μπενιαμίν Νετανιάχου από το Λικούντ, έχει αναφέρει όχι μόνο την αιγυπτιακή εμπλοκή στη Γάζα, αλλά ακόμη και μια ιορδανική στρατιωτική παρουσία στη Δυτική Όχθη. Τα «μετριοπαθή» αραβικά καθεστώτα, όπως αρέσκεται να τα αποκαλεί η Ουάσινγκτον, θεωρούνται το κλειδί για την ανάπτυξη νέων ιδεών σχετικά με την παλαιστινιακή «αυτονομία» και την περιφερειακή «συνομοσπονδία». Για όσο χρονικό διάστημα το Ισραήλ θα διαθέτει έναν κουίσλινγκ στη Δυτική Όχθη και μια κοινωνικά απαράδεκτη κυβέρνηση στη Γάζα, μπορεί να πιστεύει ότι μπορεί να εξαναγκάσει τον αραβικό κόσμο να στηρίξει ένα τέτοιο «ειρηνευτικό σχέδιο».

Τι θα σημαίνει αυτό στην πράξη; Πιθανά, όπως εικάζει ο Zvi Barel της Haaretz, να δούμε να αναδύονται καμία ντουζίνα παλαιστινιακές κυβερνήσεις υπεύθυνες για τα Γκέτο της Γάζας, της Ραμάλας, της Τζενίν, της Ιεριχούς και της Χεβρώνας. Κάθε μία από αυτές μπορεί να ενθαρρύνεται να ανταγωνίζεται για προστασία και βοήθεια από τα «μετριοπαθή» αραβικά καθεστώτα υπό τον όρο ότι το Ισραήλ και οι ΗΠΑ είναι ευχαριστημένες με την επίδοση αυτών των παλαιστινιακών κυβερνήσεων.

Με άλλα λόγια, το Ισραήλ φαίνεται σαν να ξεσκονίζει ένα ακόμη σχέδιο επί χάρτου για τον τρόπο με τον οποίο θα διαχειριστεί τους Παλαιστινίους και την ενοχλητική εμμονή τους με την εθνική κυριαρχία. Την τελευταία φορά, με το Όσλο, οι Παλαιστίνιοι τέθηκαν επικεφαλής της αστυνόμευσης της κατοχής εκ μέρους του Ισραήλ. Αυτή τη φορά, καθώς οι Παλαιστίνιοι κλειδώνονται ερμητικά μέσα στις ξεχωριστές φυλακές τους μασκαρεμένες σε κράτος, το Ισραήλ μπορεί να πιστεύει ότι μπορεί να βρει έναν νέο δεσμοφύλακα για τους Παλαιστινίους, τον αραβικό κόσμο.

Ο Jonathan Cook, δημοσιογράφος στη Ναζαρέτ, στο Ισραήλ, είναι ο συγγραφέας του Blood and Religion: The Unmasking of the Jewish and Democratic State (Pluto Press, 2006). Η ιστοσελίδα του είναι: www.jkcook.net.

1 σχόλιο:

Klearchos είπε...

Έχουμε γίνει όλοι τόσο απαθείς μπροστά σε όλη αυτήν την βία...