Αναδημοσίευση του άρθρου από το
http://www.antiimperialista.org
Σύνοδος του Καΐρου: Αντιιμπεριαλιστές, Ισλαμιστές και Αριστεροί παναραβιστές συγκεντρώνονται στην Αίγυπτο
Η ετήσια σύνοδος του Καΐρου πραγματοποιήθηκε στο Συνδικάτο Δημοσιογράφων στο κέντρο του Καΐρου από τις 29 Μαρτίου ως την 1η Απριλίου. Η σύνοδος και το παράλληλο Αιγυπτιακό Κοινωνικό Φόρουμ ήταν, σε αντίθεση με πολλές άλλες συναντήσεις και ειδικά τα ευρω-κρατούμενα κοινωνικά φόρουμ, γεμάτα από την ισχυρή λαϊκή και εξαιρετικά βροντερά διατυπωμένη υποστήριξη της αντίστασης στον Λίβανο, το Ιράκ και την Παλαιστίνη. Αλλά, δεν είναι όλα ρόδινα. Την ίδια στιγμή που η σύνοδος αντανακλούσε την υποστήριξη προς την αντίσταση αντανακλούσε επίσης και τα προμηνύματα των κλιμακούμενων διασπάσεων στα αραβικά κινήματα υπέρ της αντίστασης.
Οι σύνοδοι του Καΐρου τείνουν πάντα να δίνουν ξεκάθαρα προγνωστικά για τις επερχόμενες επιτυχίες και τα προβλήματα, τις διασπάσεις και τις δυσκολίες που αντιμετωπίζουν οι δυνάμεις της αντίστασης. Φέτος η βαθιά διάσπαση των αντιστασιακών κινημάτων σχετικά με το Ιράν επισκίασε όλες τις άλλες πολιτικές συζητήσεις. Πολλές συζητήσεις αφιερώθηκαν επίσης στις σχέσεις με την Παλαιστινιακή κυβέρνηση μετά τη συμφωνία της Μέκκας, τη συμμαχία Ισλαμιστών και αριστερών δυνάμεων, καθώς και τη σχέση ανάμεσα στο δημοκρατικό αγώνα και την αντίσταση ενάντια στον ιμπεριαλισμό, ιδιαίτερα στην Αίγυπτο. Οι περισσότερες απ’ αυτές τις διαφωνίες βρίσκονται στις λεπτές αποχρώσεις των διαφορετικών ανακοινώσεων παρά σε ορκισμένες πολεμικές. Αλλά εξακολουθούν να διαδραματίζουν σημαντικό ρόλο στη δυναμική του αντιιμπεριαλιστικού κινήματος στη Μέση Ανατολή, χωρίς να συνιστούν απαραίτητα εμπόδιο για την ενότητα.
Δυστυχώς επίσης, δεδομένου ότι η ίδια η σύνοδος «σημαδεύτηκε» από τη λαϊκή υποστήριξη προς τους αγώνες της αντίστασης, η πλειοψηφία των διεθνών αντιπροσωπειών δίσταζε να φέρει πίσω στις δικές της χώρες αυτό το ψήφισμα. Η πλειονότητα των εκπροσώπων διαφορετικών αντιπολεμικών κινημάτων κυρίως στη Δυτική Ευρώπη, τον Καναδά και την Κορέα, πολλοί εκ των οποίων επίσης συνδεόμενοι με τη Διεθνή Σοσιαλιστική Τάση του Βρετανικού Σοσιαλιστικού Εργατικού Κόμματος (Socialistworker.co.uk.), διαφώνησαν με τη συγκέντρωση υποστήριξης για την αντίσταση στις Δυτικές χώρες. Αντ’ αυτού τα κινήματα θα έπρεπε να επικεντρωθούν στην καταπολέμηση των πολέμων και την επιστροφή των στρατιωτικών μονάδων στο σπίτι. Αυτή η διαφωνία θυμίζει τις διαφωνίες της δεκαετίας του ’70 για τα κινήματα υποστήριξης του Βιετνάμ. Εκείνη την περίοδο επίσης πολλοί υποστήριζαν ότι το κίνημα αλληλεγγύης δεν μπορούσε να πάρει ξεκάθαρη θέση απέναντι στο FNL και τον Βιετναμικό απελευθερωτικό αγώνα. Αν και αυτοί οι εκπρόσωποι υποστηρίζουν ότι το αντιπολεμικό κίνημα πρέπει να σέβεται μια πλειοψηφία ειρηνιστών ή άλλων δυνάμεων που δεν θέλουν να υποστηρίξουν την ένοπλη αντίσταση παραβλέπουν τον τρόπο με τον οποίο ένα κίνημα, όπως σήμερα οι δυτικές δυνάμεις υπέρ της αντίστασης, κάποτε μπόρεσε από μειοψηφία να γίνει πλειοψηφία σε πολλές δυτικές χώρες.
Επίσης για τη Διεθνή Σοσιαλιστική Τάση η νέα επικέντρωση στις πολεμικές απειλές εναντίον του Ιράν φαίνεται να μετατοπίζει το στόχο της μακριά από το Ιράκ και την αντίσταση του αραβικού λαού. Αν και είναι αναγκαίο για το κίνημα να κινητοποιηθεί ενάντια σε οποιαδήποτε αμερικανική πολεμική απειλή προς το Ιράν, δεν θα πρέπει επίσης να ξεχνάμε την κατοχή στην Παλαιστίνη και στο Ιράκ ή τον αγώνα ενάντια στην αμερικανική και ισραηλινή ηγεμονία στον Λίβανο.
Για να αντιμετωπιστεί αυτός ο δισταγμός ώστε στη Δύση να περάσει η υποστήριξη στην αντίσταση από τα λόγια στην πράξη χρειάζεται μια ξεκάθαρη προσέγγιση από τον αραβικό κόσμο. Μεταξύ των πιο προεξεχόντων για τη διατύπωση μιας τέτοιας έκκλησης βρίσκεται η Χεζμπολάχ, η οποία, μετά τη σύνοδο που διοργάνωσε η ίδια και οι σύμμαχοί της στον Λίβανο το Νοέμβριο του 2006, τώρα προσεγγίζει το παγκόσμιο αντιιμπεριαλιστικό κίνημα για μια διεθνή ημέρα δράσης στις 12 Ιουλίου. Αυτή η έκκληση πρέπει να αγκαλιαστεί και να εξελιχθεί από τα κυρίαρχα τμήματα των δυτικών αντιπολεμικών κινημάτων. Η συνειδητοποίηση από την πλευρά της Χεζμπολάχ της ανάγκης για βάθεμα της αντίστασης και την ίδια στιγμή για συγκέντρωση διεθνούς υποστήριξης είναι πιο ξεκάθαρη απ’ ότι η προσέγγιση της ίδιας της συνόδου του Καΐρου, που φαίνεται να ικανοποιείται με οποιοδήποτε συντονισμό γίνεται με τα δυτικά κινήματα και από την άλλη πλευρά οι παναραβιστές αγνοούν παντελώς το ρόλο των κινημάτων αλληλεγγύης στη δύση.
Οι συζητήσεις για το Ιράν
Από την έναρξη της συνόδου του Καΐρου ήταν ολοφάνερο ότι το ζήτημα του Ιράν θα ήταν καυτό θέμα. Στην εναρκτήρια εκδήλωση ο Ιρακινός εκπρόσωπος (Ιρακινός Μπααθιστής που ζει στην Αίγυπτο) αποσύρθηκε λόγω της υποστήριξης που έδωσαν οι Αιγύπτιοι ομιλητές στο πυρηνικό πρόγραμμα του Ιράν και ενάντια στα αμερικανικά πολεμικά σχέδια. Τέτοιες απόψεις υποστήριξης αρθρώθηκαν, μεταξύ άλλων, από τον Hamadan Sabahi από το κόμμα Karama και τον Akef από τη Μουσουλμανική Αδελφότητα. Μπορούμε να διακρίνουμε κυρίως τρεις διαφορετικές απόψεις. Η πρώτη είναι η θέση που εκδηλώνεται βασικά στα λόγια της Χεζμπολάχ, αλλά διαθέτει την υποστήριξη και άλλων ομάδων (ειδικά στη Συρία και τον Λίβανο), ότι το Ιράν αντιπροσωπεύει το κύριο αντιστασιακό ρεύμα και σχέδιο στην περιοχή και ότι οι δυνάμεις της αντίστασης πρέπει να βρίσκονται στο ίδιο χαράκωμα με το Ιράν.
Η δεύτερη άποψη της πλειοψηφίας των Αιγυπτίων, Παλαιστινίων και τα λοιπά ότι τα κινήματα υπέρ της αντίστασης θα πρέπει γενικά να υποστηρίξουν το Ιράν ενάντια στις ΗΠΑ, αλλά να μη θεωρούν το Ιράν ως τέτοιο τμήμα της αντίστασης και επιπλέον να κριτικάρουν σε διάφορα επίπεδα τον Ιρανικό ρόλο στο Ιράκ. Η τελευταία άποψη είναι εκείνη του κόμματος Μπαθ που εξισώνει τον Ιρανικό με τον Αμερικανικό ρόλο στο Ιράκ.
Επιπλέον αυτή είναι η πιο επικίνδυνη θέση καθώς αντανακλά τις απόπειρες των Αμερικανών να διασπάσουν και να χωρίσουν τις δυνάμεις της αντίστασης. Η κλιμάκωση αυτού του οξυμένου ανταγωνισμού είναι η καλύτερη απόδειξη των αμερικανικών επιτυχιών σ’ αυτό το επίπεδο.
Το κυνήγι μαγισσών για τους Σιίτες αποδείχθηκε το κύριο χαρτί των αντιδραστικών αραβικών καθεστώτων κατά τη διάρκεια του πολέμου στον Λίβανο το 2006, προσφέροντάς τους μια δικαιολογία να μην υποστηρίξουν τον αγώνα της Χεζμπολάχ. Οι αντιιμπεριαλιστές πρέπει να αντιμετωπίσουν όλες τις προσπάθειες των ΗΠΑ να διασπάσουν τις δυνάμεις της αντίστασης. Την ίδια στιγμή ο Ιρανικός ρόλος στο Ιράν είναι κυρίως αρνητικός. Η συνέχιση του παιχνιδιού της γάτας με το ποντίκι δεν εντάσσεται στα μακροχρόνια συμφέροντα του Ιράν, αν το κράτος θέλει να παραμείνει έξω από τα χέρια της αμερικανικής ηγεμονίας στην περιοχή. Το κίνημα αλληλεγγύης θα πρέπει να υποστηρίξει αταλάντευτα το Ιράν ενάντια στις ΗΠΑ, συμπεριλαμβανομένου του δικαιώματός του να αναπτύξει πυρηνικό πρόγραμμα, και να υποστηρίξει ιδιαίτερα τα πιο αντιιμπεριαλιστικά ρεύματα μέσα στο Ιρανικό καθεστώς (που σε αντίθεση με τις απόψεις πολλών οριενταλιστών είναι τελικά ένα από τα πιο λειτουργικά μεταξύ των καθεστώτων της Μέσης Ανατολής). Αλλά την ίδια στιγμή οι αντιιμπεριαλιστές πρέπει να κριτικάρουν με ειλικρίνεια το Ιρανικό κράτος όποτε επιλέγει να συμβιβαστεί με τις ΗΠΑ, είτε στο Ιράκ ή άλλου. Ο Ιρανικός ρόλος στο Ιράκ ισχυροποιείται επικίνδυνα καθώς οι ΗΠΑ, χωρίς άλλη επιλογή, καταφεύγουν στο παιχνίδι των σεκταριστικών διαχωρισμών για να διασφαλίσουν την ηγεμονία τους.
Κατά τον ίδιο τρόπο που η κριτική απέναντι στο Ιράν πρέπει να είναι ειλικρινής και στέρεη, οι αντιιμπεριαλιστές και το κίνημα αλληλεγγύης θα πρέπει να υποστηρίξουν ιδιαίτερα την Ιρανική βοήθεια στην αντίσταση στον Λίβανο και την Παλαιστίνη.
Η θέση για τη Μέκκα και την Παλαιστινιακή Αρχή
Μια συγκαλυμμένη, αλλά υπαρκτή αντίφαση είναι η θέση απέναντι στην Παλαιστινιακή Αρχή και τη συμφωνία της Μέκκας. Η σύνοδος του Καΐρου μ’ ένα τρόπο παίρνει μια θετική στάση προς τη νέα κυβέρνηση ή έστω απέναντι στα μέλη της Χαμάς που μετέχουν σ’ αυτήν καλώντας τους ως κύριους ομιλητές στη σύνοδο. Φαίνεται καθαρά ότι δεν μπορούμε πλέον να μιλάμε για μια «αντιστασιακή κυβέρνηση» όπως πιθανά κάναμε τους πρώτους μήνες της αποκλειστικής κυριαρχίας της Χαμάς στην Παλαιστίνη. Από την άλλη πλευρά η Τζιχάντ και το Λαϊκό Μέτωπο για την Απελευθέρωση της Παλαιστίνης (PFLP) αποφάσισαν να μη συμμετέχουν στη συμφωνία, προειδοποιώντας ενάντια στα αποτελέσματα της Μέκκας.
Εάν η Τζιχάντ και το PFLP μπορέσουν να τα βρουν θα ήταν θετικό. Η πιθανότητα να μετατραπεί η Χαμάς σε μια νέα Φατάχ δεν πρέπει να αποκλειστεί. Στο πλαίσιο αυτό εντάσσεται και η συζήτηση για τη φύση της ίδιας της Παλαιστινιακής Αρχής. Ορισμένοι ζητούν τη διάλυση των αρχών με τον ισχυρισμό ότι αυτές είναι δομές υποταγμένες στην κατοχή. Τέτοιες απόψεις πρέπει να λαμβάνονται υπόψη, ωστόσο αν και αυτό μπορεί να είναι σωστό από θέση αρχής, κάθε αντιστασιακό κίνημα έχει ανάγκη πολιτικών υποδομών. Τα σημαντικά ζητήματα του κινήματος αλληλεγγύης παραμένουν η παροχή υποστήριξης και νομιμότητας στην αντίσταση, είτε της Χαμάς ή άλλων δυνάμεων, ενάντια στο δυτικό μποϊκοτάζ και εμπάργκο της Παλαιστινιακής κυβέρνησης.
Ισλαμισμός και Αριστερά
Μια διαρκώς ενεργή συζήτηση στην αριστερά της Μέσης Ανατολής είναι η σχέση της με τους Ισλαμιστές. Οι περισσότερες από τις δυνάμεις υπέρ της αντίστασης αναγνωρίζουν ότι στον αγώνα ενάντια στην κατοχή πρέπει να παλεύουν μαζί με τα ισλαμικά κινήματα αντίστασης όπως τη Χεζμπολάχ. Από δω και πέρα αρχίζουν οι διαφωνίες. Στην Αίγυπτο, οι Επαναστάτες Σοσιαλιστές που ανήκουν στην τάση IS πήραν μια θέση ενεργής ενθάρρυνσης μιας συμμαχίας με τη Μουσουλμανική Αδελφότητα. Αυτό είναι το αποτέλεσμα μιας μακράς περιόδου δουλειάς από την πλευρά τους για την επίτευξη αυτού του στόχου*. Άλλες δυνάμεις όπως το Κόμμα Karama (Νασερικοί) τείνουν να βλέπουν το ζήτημα από πιο πραγματιστική σκοπιά. Πρώτα απ’ όλα υποστηρίζουν τη γενική ενότητα με οποιονδήποτε συμφωνεί στα γενικά ζητήματα. Στο πλαίσιο αυτό βρίσκουν πιθανότητες ενότητας με τη Μουσουλμανική Αδελφότητα σε ορισμένα θέματα, ειδικά στον αντιιμπεριαλιστικό αγώνα και στον αγώνα ενάντια στη δικτατορία του Μουμπάρακ, ενώ διαφωνούν μαζί της σε κοινωνικά ζητήματα. Επιπλέον βλέπουν κινήματα όπως το Kifaya επίσης ως εργαλεία για επηρεασμό της Μουσουλμανικής Αδελφότητας για ένα πιο ανοικτό μοντέλο συνεργασίας με την αριστερά. Παρά τις μικρές διαφωνίες μεταξύ τους, το βασικό πνεύμα στη σύνοδο του Καΐρου ήταν θετικό υπέρ της ανάγκης για ενότητα μεταξύ των Ισλαμιστών και των Αριστερών ενάντια σ’ αυτό που όλοι αναγνωρίζουν ως κοινό εχθρό.
Αυτή η άποψη φαίνεται πιο ζωτική και πειστική από την παραδοσιακή άποψη της Αιγυπτιακής αριστεράς, συμπεριλαμβανομένων πιο μικρών οργανώσεων της άκρας αριστεράς που ανήκουν στη Συμμαχία της Αραβικής Λαϊκής Αντίστασης, της οποίας η τρίτη ιδρυτική σύνοδος θα γινόταν μετά τη σύνοδο του Καΐρου φέτος. Οι Αιγύπτιοι συμμετέχοντες στη σύνοδο αρνούνται τη συνεργασία με τους Αιγύπτιους Ισλαμιστές από θέση αρχής**. Αν και οι τακτικές μπορεί να διαφέρουν ανάμεσα στις διάφορες οργανώσεις, είναι δύσκολο να γίνουν κατανοητά τα πλεονεκτήματα της αυτοαπομόνωσης από μια από τις πιο μεγάλες Ισλαμικές δυνάμεις αντιπολίτευσης όπως η Μουσουλμανική Αδελφότητα από μέρους τέτοιων δυνάμεων. Είναι γεγονός ότι η Αδελφότητα ορισμένες φορές παίζει έναν οπορτουνιστικό ρόλο και μεταστρέφεται από φίλος σε εχθρό απέναντι στις πιο συγκροτημένες αντιιμπεριαλιστικές δυνάμεις. Αυτή η πορεία έχει παρατηρηθεί πολλές φορές στην Αίγυπτο, που μπορεί να εξηγεί γιατί οι αριστεροί σ’ αυτή τη χώρα είναι εξαιρετικά διστακτικοί να ενώσουν τις δυνάμεις τους μαζί της. Αλλά αυτό δεν μπορεί να αποτελεί δικαιολογία ενάντια στην εμπλοκή σ’ έναν αγώνα για ενότητα μ’ αυτές τις δυνάμεις.
Συνέχιση προς ένα αντιιμπεριαλιστικό μέτωπο
Οι σύνοδοι, και ειδικά η σύνοδος του Καΐρου, που διοργανώνεται ετησίως στην αιγυπτιακή πρωτεύουσα, παίζουν ένα ρόλο ενορχηστρωτή στην οικοδόμηση του πλαισίου ενός αντιιμπεριαλιστικού μετώπου στην περιοχή. Μέσω αυτών αναπτύσσεται σταδιακά η ενότητα ανάμεσα στις δυνάμεις της αντίστασης της περιοχής, αναδεικνύοντας την ίδια στιγμή την ανάγκη το κίνημα αλληλεγγύης στις δυτικές χώρες να υποστηρίξει αυτό τον αγώνα καθώς και το δημοκρατικό αγώνα ενάντια στις δικτατορίες-μαριονέτες των ΗΠΑ σε χώρες όπως η Αίγυπτος και η Σαουδική Αραβία.
Ωστόσο, η διαφαινόμενη απειλή μιας διάσπαση του κινήματος της αντίστασης πρέπει να αντιμετωπιστεί με μεγαλύτερη σοβαρότητα απ’ όλα τα μέρη. Η έλλειψη Ιρακινής συμμετοχής είναι ένα σοβαρότατο πρόβλημα που κινδυνεύει να απειλήσει τη νομιμότητα της συνόδου σε τμήματα της αραβικής αντίστασης. Την ίδια στιγμή η σύνοδος πρέπει να αναλύσει περισσότερο τι σημαίνει έκκληση για διεθνή αλληλεγγύη. Αυτό δεν θα πρέπει να περιοριστεί στη δημιουργία ενός φόρουμ στο οποίο μπορούν να συναντιούνται τα δυτικά αντιπολεμικά κινήματα με τις δυνάμεις υπέρ της αντίστασης. Θα πρέπει να προχωρήσει περισσότερο, ακολουθώντας το παράδειγμα της Χεζμπολάχ, κάνοντας μια ξεκάθαρη έκκληση και ζητώντας από τα αντιπολεμικά κινήματα της Ευρώπης και του Δυτικού κόσμου να υποστηρίξουν την αντίσταση με πράξεις και όχι μόνο με λόγια. Αν αυτοί οι δύο παράγοντες αντιμετωπιστούν θετικά, η σύνοδος θα μπορέσει να πετύχει τεράστια πρόοδο στον αγώνα για ένα παγκόσμιο αντιιμπεριαλιστικό μέτωπο.
* Hosal al-hamalawy, "Σύντροφοι και Αδελφοί", Middle East Report 242
** Βλέπε Anti-imperialist Camp, Interview with Prof. Dr. Ashraf el-Bayoum, 26.02.2007
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου